Web of science dergi değerlendirme süreci ve kriterleri
Web of Science Core Collection özgün bir seçme ve düzenleme süreci yürütür: editoryal kararlarımız, yayınevleri veya araştırma kurumlarıyla hiçbir bağlantısı olmayan uzman kurum içi editörlerimiz tarafından alınır, böylece olası bir tarafsızlığı bozma durumu veya çıkar çatışması ortadan kaldırılmış olur.
Her editör, o alandaki dergiler hakkında derin, incelikli bir bilgi birikimine sahip olmasını kolaylaştıran belirli konu alanlarına odaklanır. Bu düzeydeki kurum içi seçme ve düzenleme, ağırlıklı olarak algoritmik yaklaşımlara dayanan ve/veya editoryal karar alma sürecine ait boyutları araştırma topluluğuna devreden diğer ticari olarak faydalanılan veri tabanlarını oluşturmak için kullanılan yöntemlerle çelişir.
Seçim sürecimizin temel ilkeleri değişmez: Nesnellik, seçicilik ve dizin dinamikleri. Dergileri değerlendirmek için tek bir bütünden oluşan 28 kriter kullanıyoruz. Bunlar dergi düzeyinde editoryal titizliği ve en iyi uygulamayı seçmek üzere tasarlanmış 24 kalite kriterine ve atıf etkinliğini birincil etki göstergesi olarak kullanarak kendi alanlarında en etkili dergileri seçmek için tasarlanmış 4 etki kriterine ayrılır.
Kalite kriterlerini karşılayan dergiler Emerging Sources Citation Index'e (ESCI) girer. Ek etki kriterlerini karşılayan dergiler, konu alanlarına bağlı olarak Science Citation Index Expanded (SCIE), Social Sciences Citation Index (SSCI) veya Arts & Humanities Citation Index'e (AHCI) girer. SCIE, SSCI ve AHCI'ye toplu olarak atıfta bulunmak için “amiral gemisi” terimini kullanıyoruz.
Dizin Dinamikleri
Bunlar, dergilerin uygun derleme başlığında olmasını sağlamak için sürekli seçme ve düzenlemeye tabi tutulan dinamik derlemelerdir. Etki kazanan ESCI dergileri SCIE, SSCI veya AHCI'ye taşınır. Benzer şekilde, etkisi azalan SCIE, SSCI ve AHCI dergileri ESCI'ye geçer. 24 kalite kriterini karşılayamayan dergiler Web of Science Core Collection'dan kaldırılacaktır. ESCI'deki dergiler, son değerlendirmelerinden bu yana geçen süreye bakılmaksızın, atıf etkinlikleri etki kriterlerinin karşılanabileceğini gösterdiğinde SCIE, SSCI veya AHCI'ye dâhil edilmeleri konusunda yeniden değerlendirilir. Bu süreçte dergiler önce kalite açısından yeniden değerlendirilir ve etki değerlendirmesi kalite niteliklerinin karşılanmasına tabidir. Hem kalite hem de etki kriterleri karşılanırsa, dergi amiral gemisi dizinlerinden birine geçer. Mevcut stratejimiz, ait oldukları amiral gemisi kategorisinin JIF (Journal Impact Factor) sıralamasında Q1 veya Q2'ye yerleşmelerini sağlayan tahmini bir JIF değerine sahip ESCI dergilerini yeniden değerlendirmektir. Etki kriterlerimizi uygularken dergi düzeyinde atıf etkinliğini değerlendirmek için ölçü olarak Dergi Atıf Göstergesini (Journal Citation Indicator [JCI]) değil, bir derginin tahmini JIF'sini kullanırız.
Web of Science editör ekibi yılın ilk yarısında genellikle yeni değerlendirmelere odaklanır, ikinci yarısında ise yeniden değerlendirmelere öncelik verir.
Indekse girmiş bir dergi ile ilgili olarak kullanıcılar tarafından veya kurum içi editörlerimizin denetimi sonucunda dile getirilen endişeler olduğunda dergi seçim kriterlerimize göre yeniden değerlendirilir. Dergi tarafından yayınlanan içeriğin kalitesi hakkında ciddi endişelerin dile getirildiği durumlarda, yeniden değerlendirme sürecinde üretilen yeni içerik indekslenmeyecektir. Değerlendirme tamamlandığında, yayıncı sonuç hakkında bilgilendirilecek ve dergi:
kalite kriterlerini karşılamadığı durumda kapsam dışı bırakılacaktır.
kalite kriterlerini karşılamaya devam ettiği taktirde kapsam dâhilinde kalacaktır.
Dergi kalite kriterlerini karşılıyorsa, eksik kalan içerikler indekslenecektir. Dergi kapsam dışı bırakılırsa içerik tekrar dâhil edilmeyecektir. Derginin editoryal standartlarındaki en ciddi ihlal durumlarında, seçim kriterlerimiz tarafından belirlendiği üzere, yayınlanan içerik Web of Science™'dan kaldırılabilir. Yeniden değerlendirmenin tamamlanması için zaman dilimleri, her durumun özel koşullarına bağlı olacaktır.
Değerlendirme Adımları ve Kriterleri
A. Ön Değerlendirme
Bu adımın temel amacı, değerlendirme için gönderilen derginin açık bir şekilde tanımlanmasını sağlamak ve herhangi bir soru veya problem durumunda kiminle iletişime geçeceğimizi bilmektir. Bir dergi ön değerlendirmeden geçmezse, yeniden gönderim için tabi olacağı bir bekleme süresi yoktur.
A1. ISSN
Dergi, ISSN veri tabanında doğrulanabilen ve tüm dergi platformlarında (elektronik ve/veya basılı şekilde) açık ve tutarlı bir biçimde görüntülenebilen kayıtlı bir ISSN'ye sahip olmalıdır. Hem basılı hem de elektronik ISSN'ler mevcutsa, her ikisi de sağlanmalıdır.
A2. Dergi başlığı
Dergi; kayıtlı ISSN’i, belirtilen kapsam’ı, yayın içeriği ve topluluk demografisi (yayın kurulu ve yazarlar) ile uyumlu açık bir başlığa sahip olmalıdır. Başlık; makale, sayı (varsa), dergi ve web sitesi düzeyinde tutarlı bir şekilde görülebilmelidir.
A3. Dergi Yayıncısı
Yayıncı adı açıkça belirtilmeli ve yayıncının çalışma ofisinin (posta kutusu değil) doğrulanabilir, fiziksel adresi verilmelidir. Bir dernek veya sahiplik grubu bulunuyorsa, bu belirtilmeli ve doğrulanabilir iletişim bilgileri sağlanmalıdır.
A4. Dergi URL'si
Hem online hem de basılı edisyonların mevcut olduğu durumlarda, dergi URL'sini ve dergi güncel içeriğinin tam metin detaylarına erişimi sağlamak zorunludur.
A5. İçerik Erişimi
Web of Science editör ekibi, içeriği görüntülemek için gerekli tüm izinlerle birlikte yayınlanan içeriğe tam erişime sahip olmalıdır. Web of Science abonelik veya hibrit dergiler için tercih edilen erişim yolu olarak IP aralıkları sağlayacaktır. Yayıncılar alternatif olarak süre kısıtı olmayan bir kullanıcı adı ve şifre sağlayabilir.
A6. Hakem Değerlendirmesi Politikası
Bir dergi, yayınlanan tüm içeriğin hakem değerlendirmesi ve/veya editoryal denetime bağlı olduğunu kolayca erişilebilir, açık bir şekilde beyan etmelidir. Araştırma makaleleri hakem değerlendirmesine tabi olmalıdır. Genel olarak kabul edildikleri belirli bilimsel topluluklara özgü inceleme türleri (örneğin sanat veya hukuk dergileri) dikkate alınacaktır.
A7. İletişim detayları
Web of Science ve dergi personeli arasında doğrudan iletişime olanak sağlamak için gönderilen derginin birincil editörlük ve yapım rollerine ilişkin iletişim bilgileri sağlanmalıdır.
B. Editoryal Değerlendirme
Bu adımda, Web of Science editörleri, tam bir editoryal değerlendirmenin gerekli olup olmadığını belirlemek için dergiyi inceler. Bir dergi editoryal ilk değerlendirmeyi geçemezse, yeniden gönderim için bekleme süresine tabi değildir. Daha sonra yeniden gönderilir ve art arda ikinci kez editoryal değerlendirmede başarısız olursa, yeniden gönderim bir yıllık bir bekleme süresine tabidir.
B1. Bilimsel İçerik
Dergi öncelikli olarak orijinal bilimsel materyal içermelidir. Raporlanan araştırmanın akademik düzeyi; lisansüstü, doktora sonrası ve/veya profesyonel araştırma hedef kitlesine uygun olmalıdır.
B2. İngilizce Makale Başlıkları ve Makale Özetleri
Yayınlanan içeriğin temel içeriğinin dili ne olursa olsun, dergi tüm makale başlıklarının doğru ve anlaşılır bir İngilizce çevirisini sağlamalıdır. Bilimsel makalelerin özetleri olmalı ve bu özetler İngilizce'ye çevrilmelidir.
B3. Latin Alfabesinde Bibliyografik Bilgi
Dünyanın her yerinden kullanıcılarımız tarafından hızlı ve doğru indekslemeyi ve kolay anlaşılmayı sağlamak için atıf yapılan referanslar, isimler ve bağlantılar Latin alfabesiyle yayınlanmalıdır.
B4. Dilin Açıklığı
İngilizce olarak sunulan başlıklar, özetler ve diğer tüm yayınlanmış metinlerde dil açık ve küresel bir izleyici kitlesi tarafından anlaşılabilir olmalıdır.
B5. Zamanında Gönderim ve/veya Yayın Hacmi
Bir dergi, belirlenmiş bir yayın sıklığına sahip olup olmadığını veya düzensiz veya sürekli bir yayın takvimine göre faaliyet gösterip göstermediğini belirtmelidir. Bir dergi belirtilen programa uymalıdır. Yıllık olarak yayınlanan bilimsel makalelerin hacmi, derginin sürdürülebilir olduğunu kanıtlaması için alakalı bilimsel toplulukta gerekli ilgiyi uyandırdığını ispat etmelidir. Bir dergi ayrıca kapsamlı bir değerlendirmeye olanak sağlaması için kapsamı dahilinde yeterli içeriği yayınlamış olmalıdır.
B6. Web Sitesinin İşlevselliği/Dergi Formatı
Web sitesi bilgileri doğru olmalı, bilgi mimarisi ve navigasyon sistemi, yayınlanan içeriğe ve dergiyi tanımlayan diğer tüm özelliklere (Yayın Kurulu, yazarlara yönelik talimatlar, hakem değerlendirmesi, erişim modeli vb.) kolay erişim sağlamalıdır. Dergi web sitesi, yayıncı web sitesine; yayıncı web sitesi dergi web sitesine açık bağlantı vermelidir.
B7. Etik Beyanların Varlığı
Dergi, yazarlar ve yayınlanan eserler için gereken etik şartlar konusunda şeffaf olmalıdır. Dergi, bir veya daha fazla üçüncü taraf kuruluşun ilkelerini (WAME, COPE, Helsinki Deklarasyonu, vb.) destekliyor ve kullanıyorsa, kılavuzların tam metni sunulmalı ve kaynağa uygun şekilde atıf ya da kılavuzun tam metnine çalışan bir bağlantı verilmelidir.
B8. Editör Mensubiyetlerinin Detayları
Yayın Kurulu Üyeleri tanınabilir ve iletişim için erişilebilir olmalıdır. Editör ekibinin tüm üyelerinin isimleri ve kurumsal bağlantıları (Baş Editör, Yayın Kurulu Üyeleri, Yardımcı Editörler, Bölgesel Editörler vb. gibi) – ülke/bölge dahil – gereklidir. Yayın Kurulu Üyelerinin kimliğini ve mensubiyetlerini belirtmek için kalıcı dijital tanımlayıcılar (ResearcherID veya ORCID gibi) veya kurumsal profillere bağlantılar verilebilir.
B9. Yazar Mensubiyetlerinin Detayları
Tüm bilimsel eserlerin yazarları açık bir şekilde belirtilmelidir. Katkıda bulunan tüm yazarların isimlerinin ve kurumsal mensubiyetlerinin – ülke/bölge dâhil – belirtilmesi gereklidir. Yazarların kimliğini ve mensubiyetlerini belirtmek için (ResearcherID veya ORCID gibi) kalıcı dijital tanımlayıcılar veya kurumsal profillere bağlantılar sağlanabilir.
C. Editoryal Değerlendirme: Kalite
Bu adımda, Web of Science editörleri derginin başlığı, belirtilen kapsamı, yayın kurulu ve yazarlık yapısı ve yayınlanan içerik arasındaki uyumu kontrol eder. Ayrıca, editoryal titizlik ve topluluk standartlarına bağlılığı ifade edecek nitelikler incelenir. Bir dergi bu adımı geçemezse, yeniden gönderim en az iki yıllık bir bekleme süresine tabidir.
C1. Yayın Kurulunun Yapısı
Editör ve Yayın Kurulu Üyelerinin mensubiyetleri, arka planlarının coğrafi çeşitliliği ve yayın geçmişleri derginin belirtilen kapsamı ve yayınlanan içeriği ile tutarlı olmalıdır. Yayın Kurulunun büyüklüğü ve yapısı, yayın çıktısının hacmi ve genişliği ile tutarlı olmalıdır. Tam zamanlı profesyonel editör çalıştıran dergilere gereken önem verilecektir.
C2. Beyanların Geçerliliği
Yayınlanan içerik, derginin belirttiği politikalara bağlılık göstermelidir. Dergi web sitesinde yer alan tüm bilgiler doğru ve güncel olmalıdır. İncelememizin amacı etik ve intihal standartlarını uygulamak değildir. Ancak gerektiği zaman, şüpheli içerik veya yanlış iddialar araştırılacaktır.
C3. Hakem Değerlendirmesi
Yayınlanan içerik, yeterli ve etkili hakem incelemesinden ve/veya editoryal denetimden geçmiş olduğunu aksettirmelidir. Hakem değerlendirmesinin eksik yapıldığına dair belirtiler, bunlarla sınırlı olmamak üzere, derginin kapsamı dışındaki makalelerin varlığını veya konu dışı atıfları içerir.
C4. İçeriğin Uygunluğu
Yayınlanan içerik, derginin başlığı ve belirtilen kapsamı ile tutarlı olmalıdır.
C5. Hibe Desteğine Dair Ayrıntılar
Hibe desteğinin yaygın veya gerekli olduğu konu alanlarında, finansman kaynağına ilişkin uygun bilgilendirmenin yapılması tavsiye edilir.
C6. Topluluk Standartlarına Uyum
İçerik politikaları, COPE (Committee on Publication Ethics) Core Practices ve/veya kendi toplulukları içinde araştırma bütünlüğü için ilkeler geliştiren ulusal ve uluslararası kuruluşlar ve bilimsel topluluklar gibi geçerli en iyi uygulamalarla tutarlıdır. Dergideki makaleler, kendi konu alanlarında kabul edilen en iyi uygulamalarla (örneğin, organizmada veya kimyasal terminolojide kabul edilen standartlar) tutarlıdır.
C7. Yazar Dağılımı
Yazarlar, bir derginin belirtilen kapsamı ile ilişkili bilimsel topluluğa katılımlarını geçerli kılacak mensubiyetlere, coğrafi çeşitliliğe ve yayın geçmişine sahip olmalıdır.
C8. Literatüre Uygun Atıfta Bulunma
Makalelerin ilişkili konuyu çevreleyen literatürü uygun şekilde alıntılaması beklenmektedir.
D. Editoryal Değerlendirme: Etki
Bu adımdaki kriterler, atıf etkinliğini birincil etki göstergesi olarak kullanarak, belirli bir araştırma alanındaki en etkili dergileri seçmek için tasarlanmıştır. Bir dergi bu adımı geçemezse performansı izlemeye alınacaktır. Atıf faaliyeti etki kriterlerinin karşılanabileceğini gösterdiğinde dergi yeniden değerlendirilecektir.
D1. Karşılaştırmalı Atıf Analizi
En seçici dizinlerimiz (SCIE, SSCI ve AHCI), kendi disiplinlerindeki en etkili dergileri içerir. Karşılaştırmalı atıf analizinde dergiye yapılan atıfların hem sayısı hem de kaynakları dikkate alınır. Sadece bir derginin belirli bir yıldaki etkisine değil, aynı zamanda bu etkinin sürdürülebilirliğine de baktığımız için atıf etkinliğinin istikrarı da dikkate alınmaktadır.
D2. Yazar Atıf Analizi
Çoğu yazarın Web of Science'da fark edilebilir bir yayın geçmişi olmalıdır. Yazarların atıf ağları, ilgili kategorilere ve karşılaştırılabilir kapsamdaki dergilere uygun olmalıdır.
D3. Yayın Kurulu Atıf Analizi
Çoğu Yayın Kurulu Üyesi, Web of Science'da fark edilebilir bir yayın geçmişine sahip olmalıdır. Yayın Kurulu Üyelerinin atıf ağları, ilgili kategorilere ve karşılaştırılabilir kapsamdaki dergilere uygun olmalıdır.
D4. İçeriğin Önemi
Derginin içeriği, hedeflenen okuyucu kitlesi ve Web of Science aboneleri için ilgi çekici, önemli ve değerli olmalıdır. İçeriğin önemi, özgün bir uzmanlık, yeni bir bakış açısı, bölgesel bir odak, orijinal bir içerik veya Web of Science kapsamının genişliğini zenginleştiren bir içerik ile ispatlanabilir. Bu nitelikler yalnızca dergi düzeyindeki atıf etkinliğinin yansıttığı kadarına sınırlanmaz.
Web of Science Core Collection ve Dergi Atıf Raporları Arasındaki İlişki
Dergi Atıf Raporları bilgisi her yıl güncellenir. 1 Ocak'tan önce SCIE, SSCI, AHCI veya ESCI'ye kabul edilen ve Dergi Atıf Raporları bildirimi Mart ayında başladığında bu indekslerden birinde yer almaya devam eden dergiler, Dergi Atıf Raporları verilerinin Haziran yayınında bulunmaya ve Web of Science Dergi Atıf Göstergesi (JCI) almaya hak kazanır. Bu gereklilikleri karşılayan SCIE ve SSCI dergileri de Dergi Etki Faktörü (Journal Impact Factor™ [JIF]) almaya hak kazanır.
Nasıl Başvurulur?
Dergileri değerlendirmeye göndermek için Web of Science Yayıncı Portalı'nı kullanınız.
Yayıncı Portalına yalnızca dergi yayıncılarına erişim izni verildiği ve yalnızca dergi yayıncılarının değerlendirme talebi gönderebileceği unutulmamalıdır. Yayıncı Portalı, yalnızca Web of Science Core Collection'da indekslenmeyen dergilerin değerlendirme taleplerini iletmek için kullanılmalı ve ESCI'de indekslenen dergiler için yeniden değerlendirme talebi göndermek için kullanılmamalıdır. Mevcut durumda ESCI'de indekslenen dergiler için etki yeniden değerlendirmeleri, yayıncılar tarafından gönderilen taleplere yanıt olarak değil, dâhili izleme temelinde gerçekleştirilecektir.
✒️ Bu yazı Web of Science Journal Evaluation Process and Selection Criteria sayfasından Ayşe Ulucak tarafından çevrilmiştir.