İyi Bilim İnsanları Tükenmişlikten Nasıl Kaçınır?
✏️ Tükenmişlik, tüm dünyada lisansüstü öğrenciler ve araştırmacılar arasında salgın bir hastalıktır. Ancak, tarihteki en önemli bilim insanlarının ağır iş yükü ve yüksek baskı ile nasıl başa çıktıklarından öğrenilecek çok şey var.
Tükenmişlik, tüm dünyada akademi dünyasını ve profesyonelleri saran en basmakalıp ve en çok tartışılan sorunlardan biri olsa da, bu durum iyiye gitmiyor gibi görünüyor. Mevcut sayısız kişisel gelişim kitabı ve kaynağına rağmen, bu salgın milyonlarca öğrenci ve çalışanı etkilemeye devam ediyor.
Eğer tükenmişseniz, şöyle hissedebilirsiniz:
“Başarmam gerekenden daha azını başarıyorum."
“Tükendim ve fiziksel ya da duygusal enerjim tükendi."
“Pratikte yapabileceğimden çok daha fazla iş var."
Ancak tükenmişlik başarının gerekli bir yan etkisi değildir. Tarihteki en önemli bilim insanlarından bazıları sadece çok değil, akıllıca çalışarak başarılı olmuştur. Kişisel ilgi alanlarını, hobilerini ve harici uğraşlarını işleriyle dengeleyerek, bir yandan zihinsel sağlıklarını desteklerken diğer yandan da çığır açan katkılarda bulunmuşlardır.
The Scoop'un bu sayısında, Richard Feynman ve Barbara McClintock gibi önemli bilim insanlarının kişisel ve profesyonel yaşamlarını, hayatlarını ve zanaatlarını daha iyi hale getirmek için nasıl bir araya getirdiklerini inceleyeceğiz. Onların hem bilime hem de kişisel sağlıklarına olan bağlılıkları, günümüz araştırmacıları için değerli ve belki de şaşırtıcı dersler içeriyor.
Tükenmişlik nedir?
Tükenmişlik, tükenmiş, umutsuz ve hatta küskün hissetme noktasına kadar aşırı çalışmış olmayı ifade eder. Herbert Freudenberger tükenmişlik üzerine çalışan ilk psikologlardan biridir ve 1974 yılında konuyla ilgili yazdığı makaleye bugün 15.000'den fazla atıf yapılmaktadır. Hiçbir alan bu olguya karşı bağışık değildir. İster fabrikada ister üniversitede çalışsın, herkes tükenmişliğin semptomlarını ve olumsuz sağlık sonuçlarını yaşayabilir.
"Tükenmişlik" terimi belki de sorunun bir parçasıdır. Yakıtı biten motorlar ya da çok uzun süre açık bırakılan ampuller gibi olduğumuzu ima eder - kişisel koşullar ne olursa olsun verimli çalışması beklenen cansız nesneler.
Günümüzde tükenmişliği teşhis etmeye ve hafifletmeye yardımcı olan pek çok kaynak bulunmaktadır. Susuz kalmamaktan hobi edinmeye kadar her konuda öneriler bulabilirsiniz. Bununla birlikte, sistematik sorunlar, kültür ve bireysel sınırlamaların birleşimi hala birçok insanı bu aşırı çalışma döngüsünde sıkışıp bırakıyor.
Büyük bilim insanlarından tükenmişlik dersleri
Tarihteki en başarılı araştırmacıların ve bilimsel katkı sağlayanların çoğu, uzun çalışma saatlerine ve zor koşullara rağmen gelişmeyi başarmıştır. Çoğu, hayatlarına denge getiren ve bilimsel kariyerlerini besleyen bir dizi ilgi alanı ve hobinin peşinden gitmiş görünüyor. İşte onların hikayelerinden bazıları ve onlardan öğrenebileceklerimiz.
Feynman: Bombalardan bongolara
Tüm zamanların en büyük fizikçilerinden biri olan Richard Feynman, Manhattan projesi üzerinde yoğun bir şekilde çalıştıktan sonra tükenmişlikle mücadele etti. Feynman 1940'larda birkaç yıl boyunca diğer fizikçilerle birlikte ilk atom silahları üzerinde zahmetli bir şekilde çalıştı. Kendini işine o kadar kaptırmıştı ki, karısı vefat ettiğinde bile, ünlü Trinity nükleer testine tanıklık etmek için işe geri dönmeden önce sadece birkaç gün izin kullandı.
Projeden sonra Feynman tükenmişti. Bununla başa çıkmak için "kütüphaneye gider ve orada oturup saatlerce Arap gecelerini okurdu." Feynman ayrıca davul çalmaktan da keyif alıyordu. Bomba üzerinde çalıştıktan sonra Cornell'de çalışmaya devam etti ve burada vurmalı çalgılara olan ilgisini keşfetti. Hatta Drama Bölümü'nde müzikallerde ve prodüksiyonlarda yer aldı.
Çıkarılacak ders → Okuma, müzik ve performans gibi hobileri keşfedin.
McClintock: Yeni fikirlere doğru yürüyün
Barbara McClintock'un genetiğe yaptığı katkılar, 1983 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazanmasını sağlamıştır. Bugün bile, tarihte bu alanda paylaşılmamış bir ödül alan tek kadın olmaya devam etmektedir. 1940'lı ve 50'li yıllarda, genom üzerinde bir konumdan diğerine hareket eden "atlayan genler" ya da transposable elementler (TE) olarak bilinen DNA dizilerini tanımladı. On yıllar içinde bilim insanları TE'lerin neredeyse tüm organizmalarda bulunduğunu ve insan genomunun yaklaşık yarısını ve McClintock'un ilk olarak üzerinde çalıştığı mısır genomunun %90'ını oluşturduğunu fark etti.
Hayatının bu yaratıcı döneminde McClintock, çalıştığı Cold Spring Harbor Laboratuvarı'nın arazisinde yürümekten keyif alıyordu. Biyografisine göre, "Yağmur ya da güneş, en azından 1950'lerin başından 1980'lere kadar, tek başına ya da bir arkadaşıyla ormanda yürüyüş yaptı. Doğada ama laboratuvara yakın olan bu yürüyüşler, mısır ırklarının sentezini ve elementlerin kontrolünü ateşleyen bir dizi küçük keşfe yol açtı. Bu yürüyüşlerde kalıtım, gelişim ve evrimi bütünleştirdi."
Çıkar yol → Düşünmek ve konuşmak için uzun yürüyüşlere çıkın.
Schrödinger: Rönesans adamı
Erwin Schrödinger en çok teorik fiziğe, özellikle de maddenin dalga teorisine ve kuantum mekaniğine yaptığı katkılarla tanınmıştır. Schrödinger'in 1926 tarihli makalesi atomun yeni, olasılıksal bir modelini ortaya koymuş ve kuantum mekaniği (Schrödinger denklemi) alanında gelecekte yapılacak pek çok çalışmanın temelini atmıştır.
Schrödinger'i diğerlerinden ayıran en önemli özelliği, farklı disiplinlere duyduğu olağanüstü merak ve hevesti. Fiziğin yanı sıra felsefe, edebiyat ve hatta eski Hint yazılarında da kendini "evinde hissediyordu". "Dünya Görüşüm" adlı felsefi kitabında Goethe gibi şairlerden yaptığı alıntılardan da anlaşılacağı üzere Alman şiirinden hoşlanıyordu.
Bu "rönesans adamı/rönesans kadını" tavrı kesinlikle Schrödinger ile sınırlı değildir ve birçok çağdaş araştırmacı bu değeri örneklemeyi başarmaktadır. Meta-bilim alanında tanınmış bir araştırmacı olan Dr. John Ioannidis, Yunanca yayınlanmış edebi eserleri ve şiire olan ilgisiyle de bilinmektedir.
Çıkarım → Farklı konulara olan merakınızı giderin.
Carl Sagan Gerçekler ve kurgu
Geçtiğimiz yüzyılın en tanınmış astronomlarından biri olan Carl Sagan, hem akademi içinde hem de dışında dikkate değer bir kariyere sahipti. Bilimsel başarısının yanı sıra, Ay'a yolculuk öncesinde NASA ve Apollo mürettebatına tavsiyelerde bulunmuş, Voyager Altın Kayıtları aracılığıyla insanlığın varlığının tanımlanmasına yardımcı olmuş ve halka ilham vermeye yönelik bir düzineden fazla bilim kitabı yazmıştır. Sagan'ın bir dizi projeyi benimseyen tutumu, konuşmacı Alexander Den Heijer'in inancına mükemmel bir örnek teşkil ediyor: "Çoğu zaman yorgun hissedersiniz, çok fazla şey yaptığınız için değil, içinizde bir ışık yakan şeyleri çok az yaptığınız için."
Böylesine hırslı bir kariyere sahip olmasına rağmen Sagan dinlenmek için de zaman buldu. Ailesiyle vakit geçirdi (karısıyla profesyonel olarak bile işbirliği yaptı), kurgu yazdı (Contact%2C%20wrote%20fiction%20(-,Contact,-)%2C%20and%20explored%20many)) ve astronominin ötesinde birçok fikri araştırdı (aşağıdaki notlarına bakın).
Çıkarım → Projelerinizi çeşitlendirin; farklı konulara olan merakınızı giderin.
Rosalind Franklin: Başarı için zirve yapmak
Rosalind Franklin 1950'lerde, henüz kimse DNA'nın yapısını ya da kimyasal yapısını anlamadan önce DNA üzerinde çalıştı. X-ışını kırınımı kullanarak çektiği DNA fotoğrafı, James Watson ve Francis Crick'in çift sarmal modelini geliştirmek için doğru yörüngeye oturmasına yardımcı oldu. Franklin sonunda Watson ve Crick'in modelini destekleyen bir makale yazdı, ancak fotoğrafının ikiliye keşiflerinde nasıl yardımcı olduğunu hiç bilmiyordu. Franklin, fotoğrafik katkısının yanı sıra, 10 yıllık kısa kariyeri boyunca virüslerin moleküler yapısı üzerine bir düzineden fazla makale yayınladı.
Franklin fiziksel aktivite ve açık hava hayranıydı. Hevesli bir yürüyüşçü ve gezgindi; hafta sonlarını laboratuvarından arkadaşlarıyla yürüyüş yaparak, tatillerini ise yürüyerek ve bisiklete binerek geçirirdi. Avrupa'nın her yerine seyahat eder ve yürüyüş yapardı ve Fransız dili ve mutfağındaki ustalığından da anlaşılacağı üzere Fransız kültürünün büyüsüne kapılmıştı.
Çıkarılacak ders → Açık havanın, egzersizin ve seyahatin tadını çıkarın.
Tarihteki en başarılı bilim insanları hiç şüphesiz inanılmaz derecede çok çalışmış olsalar da, üretkenliklerinin sürdürülebilirliğini sağlamak için kişisel ve iş yaşamlarını etkili bir şekilde dengelemeyi de başardılar. Çalışılan saatleri değerle eşitlemek cazip gelebilir, ancak çoğu çağdaş üretkenlik rehberi bu zihniyeti caydırma eğilimindedir. Feynman, McClintock, Schrödinger, Sagan ve Franklin'in de gösterdiği gibi, başarılı bilimsel kariyerler sadece tatmin edici kişisel yaşamlarla uyumlu olmakla kalmaz, aynı zamanda bu yaşamlardan beslenir.
✒️ Bu yazı How the Best Scientists Avoid Burnout başlıklı yazıdan çevrilmiştir.